سرویس شهرستان ها: حفظ محیط زیست و پیوند آن با توسعه پایدار گردشگری امروز بیش از هر زمان دیگری یک ضرورت به شمار می‌رود. ایران با منابع طبیعی ارزشمند از کویر تا جنگل‌های هیرکانی ظرفیت بالایی برای جذب گردشگر دارد، اما همین ظرفیت در صورت بهره‌برداری بدون توجه به اصول پایداری، به تهدیدی جدی برای بقا و سلامت اکوسیستم‌ها تبدیل خواهد شد.
توسعه پایدار گردشگری به معنای بهره‌برداری از منابع همراه با حفظ تنوع زیستی، احترام به فرهنگ بومی و مشارکت جوامع محلی است. در این نگاه، جنگل یا ساحل تنها مقصدی برای تفریح نیست، بلکه میراثی است که باید به نسل‌های آینده منتقل شود. تخریب منابع طبیعی به دلیل فعالیت‌های غیرقانونی، مدیریت ناکارآمد یا گردشگری بی‌برنامه نه فقط محیط زیست را تهدید می‌کند، بلکه اقتصاد و زندگی اجتماعی مردم بومی را هم آسیب‌پذیر می کند.
علت افزایش تخریب جنگل‌های هیرکانی
رضا فرهادی، کارشناس توسعه پایدار و محیط زیست در این باره در گفتگو با مهر می‌گوید: جنگل‌های هیرکانی که قدمتی بیش از ۴۰میلیون سال دارند، در سال‌های اخیر با فشارهای متعددی مواجه شده‌اند.
وی می‌افزاید: بخشی از این تخریب ناشی از برداشت‌های غیرمجاز چوب، توسعه بی‌رویه ویلاسازی و جاده‌کشی در دل جنگل‌هاست. علاوه بر این، ضعف در اجرای قوانین محیط زیستی و نبود نظارت کافی، فرصت سوءاستفاده را فراهم کرده است. تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی هم شرایط شکننده این جنگل‌ها را تشدید کرده است.
به گفته فرهادی، اگر گردشگری بدون برنامه‌ریزی و ظرفیت‌سنجی انجام شود، سهم بالایی در تخریب دارد. در حقیقت ورود بی‌رویه گردشگران، رهاسازی زباله، استفاده نادرست از منابع آب و خاک و حتی برگزاری تورهای طبیعت‌گردی بدون رعایت اصول زیست‌محیطی، فشار زیادی به جنگل‌ها وارد می‌کند.
این کارشناس توسعه پایدار معتقد است در مقابل، گردشگری پایدار می‌تواند به منبعی برای حفاظت تبدیل شود؛ به این معنا که حضور گردشگر آگاه، هم به ایجاد اشتغال کمک می‌کند و هم انگیزه حفاظت از طبیعت را افزایش می‌دهد.
 فرهادی تأکید می کند: نخستین گام، اجرای واقعی قوانین و جلوگیری از زمین‌خواری و ویلاسازی در حریم جنگل است. دوم، آموزش و فرهنگ‌سازی برای گردشگران و مردم محلی اهمیت زیادی دارد. وقتی گردشگر بداند هر اقدام اشتباه چه هزینه‌ای برای طبیعت دارد، خود تبدیل به حافظ محیط زیست خواهد شد. همچنین الگوی «گردشگری مسئولانه» و «گردشگری جامعه‌محور» باید تقویت شود تا منافع مالی گردشگری به دست مردم همان منطقه برسد و آن ها انگیزه بیشتری برای حفاظت از جنگل‌ها پیدا کنند.
یک کارشناس دیگر هم راهکار حفاظت هیرکانیان را توسعه مناطق حفاظت شده و هدایت هوشمند و مؤثر گردشگران می داند و می افزاید: ایجاد مناطق حفاظت شده به ما این امکان را می‌دهد که بتوانیم بهتر به هیرکانیان رسیدگی کنیم.
حسین مرادپناه با بیان این که هیرکانیان عرصه‌های نابی برای زیست گونه‌های جانوری و گیاهی ارزشمند هستند، ادامه می دهد: باید کاری کنیم که ابزارها و امکانات حفاظتی مان توسعه پیدا کند و بتوانیم بهتر از هیرکانیان حفاظت کنیم. امروز همان قدر حفظ هیرکانیان برای ما اهمیت دارد که منابع آبی باید برای ما اهمیت داشته باشد زیرا این هیرکانیان باقی مانده از عصر یخبندان برای ما گنجینه‌ای ویژه محسوب می‌شود.